Betulina to organiczny związek chemiczny należący do grupy triterpenów pentacyklicznych typu lupanu. Swoją budową przypomina steroidy. Została wyizolowana po raz pierwszy w 1788 roku z kory brzozy brodawkowej. W korze brzozy razem z betuliną w śladowych ilościach występuje: kwas betulinowy, lupeol, aldehyd betulinowy oraz allbetulina. Betulina i jej pochodne wykazują wiele właściwości biologicznych zarówno podczas stosowania wewnętrznego, jak i zewnętrznego. 

WPŁYW BETULINY NA PRZEWÓD POKARMOWY

Badania in vivo potwierdzają działanie lipotropowe betuliny. Obniża ona poziom lipidów we krwi, wątrobie i tkance tłuszczowej oraz wspomaga metabolizm organizmu. Kwas betulinowy natomiast skutecznie hamuje sekrecję kwasów żołądkowych, przez co powoduje zmniejszenie zmian zapalnych w przewodzie pokarmowym. Substancje te chronią także wątrobę ora działają żółciotwórczo i żółciopędnie.

DZIAŁANIE PRZECIWNOWOTWOROWE

Kwas betulinowy indukuje apoptozę komórek wielu linii ludzkich nowotworów (raka płuc, białaczki, raka wątrobowokomórkowego, raka żołądka i trzustki, raka okrężnicy, jamy ustnej i prostaty). Badania wykazały jego cytotoksyczne działanie w przypadku czerniaka skóry, białaczki limfoblastycznej, raka jelita grubego, piersi, szyjki macicy, prostaty, nerwiaka niedojrzałego, glejaka, raka jajnika i tarczycy. Działanie kwasu betulinowego polega na wywoływaniu apoptozy, czyli programowanej śmierci komórki nowotworowej. Również betulina odgrywa szczególną rolę w profilaktyce nowotworów, ponieważ zwiększa produkcję cytokin we krwi, w tym czynnika martwiczego nowotworów (TNF-alfa). Cytokiny w organizmie pobudzają komórki biorące udział w odpowiedzi immunologicznej. Bogaty w te składniki ekstrakt z kory brzozy działa ochronne w przypadku ryzyka wystąpienia nowotworów skóry, takich jak: czerniak, rak podstawnokomórkowy BCC, rak kolczystokomórkowy SCC. Częstą przyczyną tego rodzaju nowotworów bywa narażenie na nadmierne promieniowanie ultrafioletowe, co powoduje uszkodzenie naskórka. Badania potwierdzają, iż betulina jest skuteczna w redukowaniu znamion dysplastycznych oraz zmian typu rogowacenia słonecznego. 

ANTYOKSYDANT

Jak większość naturalnych substancji korzystnie wpływających na zdrowie również i betulina chroni komórki organizmu przed stresem oksydacyjnym, a tym samym przed chorobami cywilizacyjnymi będącymi jego następstwem (nowotwory, miażdżyca, choroby neurodegeneracyjne) oraz spowalnia starzenie się organizmu. 

PRZECIWKO ALERGIOM I STANOM ZAPALNYM

Ekstrakty z brzozy działają przeciwalergicznie i przeciwzapalnie. Kwas betulinowy powoduje hamowanie degranulacji mastocytów oraz uwalnanie β-heksozaminidazy, która znajduje się w tych samych ziarnistościach histaminy. Ekstrakty te redukują zmiany skórne i zmniejszają objawy świądu, a w dużych stężeniach mogą nawet hamować wstrząs anafilaktyczny. Warto wiedzieć, że są one bezpieczne dla osób uczulonych na pyłki brzozy.  Badania na zwierzętach wykazały, że betulina oraz kwas betulinowy mogą działać immunosupresyjnie i hamować migrację komórek do miejsc, w których toczy się proces zapalny, a także redukować prozapalne czynniki chemotaktyczne. Hamują one także wydzielanie prostaglandyn, odpowiedzialnych za proces zapalny, powstawanie obrzęków i reakcję bólową

DZIAŁANIE PRZECIWWIRUSOWE

Prowadzone są również badania nad przeciwwirusowymi właściwościami kwasu betulinowego. Okazuje się, że może on hamować cykl życiowy wirusa HIV w zainfekowanej komórce już w początkowym stadium i chronić otaczające komórki przed rozprzestrzenianiem się choroby. Pozytywne wyniki badań uzyskano również w przypadku innych wirusów: opryszczki (HSV-1 i HSV-2), ECHO 6 (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zakażenie górnych dróg oddechowych, biegunki), grypy FPV, EMCV (zapalenie mózgu i mięśnia sercowego), zapalenia wątroby typu A i C, VSV (pęcherzykowate zapalenie jamy ustnej). Trwają badania pod kątem działania przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV), który jest odpowiedzialny za raka szyjki macicy i krtani.

PRZECIWBAKTERYJNIE I PRZECIWGRZYBICZO

Zawarty w korze brzozy kwas betulinowy i lupeol przeciwdziałają następującym bakteriom i grzybom: Sporothrix schenckii, Microsporum canis, Aspergillus fumigatus, Candida albicans, Cryptococcus neoformans, Candida guilliermondi, Candida spicata. Kwas oleanolowy i betulinowy potrafią hamować rozwój takich szczepów bakterii, jak: Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Enterococcus faecalis, Enterococcus faecium, Pseudomonas aeruginosa, Mycobacterium tuberculosi. Sama betulina przeciwdziała Fusarium oxysporum.

WPŁYW BETULINY NA SKÓRĘ

Badania wykazały, iż przeciwutleniające działanie betuliny i jej pochodnych sprawiają, że mogą one być stosowane w przypadku cery dojrzałej i starzejącej się, ponieważ spowalniają procesy starzenia się skóry. Dodatkowo chronią przed szkodliwymi skutkami nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne i jonizujące. Kwas betulinowy natomiast hamuje enzym elastazę, który odpowiada za rozkład elastyny, dzięki czemu skutecznie chroni skórę przed utratą sprężystości. Ponadto stymuluje syntezę kolagenu, głównego białka tkanki łącznej, posiadającego bardzo dużą odporność na rozciąganie, stąd odpowiadającego za elastyczność skóry. Produkty, w których składzie występują betulina i kwas betulinowy, zapobiegają wiotczeniu skóry i powstawaniu cellulitu

Preparaty zawierające ekstrakt z kory brzozy są pomocne przy atopowym zapaleniu skóry oraz łuszczycy, a także dla cer skłonnych do alergii i wrażliwych, ponieważ zmniejszają zmiany skórne, obrzęki oraz objawy świądu.

Betulina hamuje również wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex virus), przyspiesza gojenie ran i zmniejsza obrzęki. Dzięki temu kosmetyki zawierające betulinę można stosować na uszkodzoną skórę w trakcie i po zabiegach z zakresu medycyny estetycznej, mikropigmentacji, piercingu czy tatuażu. 

Co ciekawe, betulina wykazuje wpływ na pigmentację skóry. Reguluje ona proces wytwarzania i dystrybucji melaniny w skórze na drodze inhibicji enzymu tyrozynazy odpowiadającego za przekształcenie tyrozyny w barwnik – melaninę. Dzięki temu substancja ta ma zastosowanie w profilaktyce i pielęgnacji skóry z zaburzoną syntezą melanin jak: piegi, znamiona barwnikowe, ostuda, bielactwo. Preparaty z betuliną chronią przed pojawianiem się przebarwień na skórze i wykazuje działanie promieniochronne.

Aktywność przeciwzapalna i przeciwbakteryjna kwasu betulinowego ma również duże znaczenie w przypadku jego zastosowania zewnętrznego, szczególnie w preparatach kosmetycznych przeznaczonych do pielęgnacji skóry objętej łuszczycą, atopowym zapaleniem skóry, egzemą.

Ekstrakt z kory brzozy wpływa również hamująco na transepidermalną utratę wody TEWL (Transepidermal water loss), dzięki czemu można stosować go w pielęgnacji cery suchej, z zaburzoną barierą ochronną.

BIBLIOGRAFIA:

http://laboratoria.net/artykul/16209.html

https://sylveco.pl/betulina/

http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/02/ke2016.4-1.pdf