Według statystyk zachorowalność na choroby układu sercowo-naczyniowego we Francji jest dużo niższe niż w pozostałych krajach Europy Zachodniej. Z czego to wynika? Tłumaczy się to zjawiskiem zwanym "francuskim paradoksem". Francuzi podczas posiłków bardzo często spożywają czerwone wino i to jemu przypisuje się właściwości przeciwmiażdżycowe, ze względu na obecności związków polifenolowych (m.in. resweratrolu). Ale czy faktycznie czerwone wino jest tak korzystne dla zdrowia?

Resweratrol jest organicznym związkiem chemicznym, który należy do grupy flawonoidów o charakterze antyoksydantu. Dzięki działaniu przeciwutleniającemu hamuje aktywność wolnych rodników w organizmie, przeciwdziała starzeniu się organizmu i chroni przed rozwojem nowotworów. Występuje naturalnie w żywności, a jego bogatym źródłem są m.in. skórki winogrona i czerwone wino.

DZIAŁANIE RESWERATROLU

Resweratrol powstaje w wyniku zaatakowania rośliny przez grzyby lub inny czynnik szkodliwy jak: niedobór wody, promienie UV czy uszkodzenie. Stężenie resweratrolu w winorośli podwyższa się w ciągu 24 godzin po uszkodzeniu i spada po kolejnych 42-72 godzinach. Jest ono zależne do odmiany winogron oraz czynników zewnętrznych. Więcej resweratrolu będą zawierały wina produkowane z winorośli uprawianych w cieplejszym klimacie.

Szereg właściwości prozdrowotnych przypisuje się temu składnikowi, m. in: działanie przeciwmiażdżycowe, przeciwzakrzepowe, zapobieganie zawałom serca i udarom mózgu, obniżanie poziomu cholesterolu, a także zmniejszanie aktywacji płytek krwi. 

WPŁYW NA UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY 

Resweratrol wykazuje szczególny wpływ na układ sercowo-naczyniowy.  Zapobiega tworzeniu się niebezpiecznych zakrzepów na skutek hamowania agregacji płytek krwi. Wpływa na stabilizację ciśnienia tętniczego krwi. Zmniejsza wchłanianie „złego” cholesterolu (LDL) oraz podnosi poziom „dobrego” (HDL), co ma ścisły wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia miażdżycy, zawału i choroby wieńcowej. Działa wspomagająco na pracę mięśnia sercowego. Badania wykazały, że resweratrol hamuje rozwój choroby AMD, czyli zwyrodnienia plamki ocznej, które jest wynikiem zmian miażdżycowych w kapilarach naczyniowych oka. Schorzenie to występuje najczęściej u osób w podeszłym wieku i może prowadzić do utraty wzroku.

DZIAŁANIE PRZECIWSTARZENIOWE I PRZECIWNOWOTWOROWE

Jako silny przeciwutleniacz przyczynia się do zahamowania procesu powstawania wolnych rodników. Związki te są bardzo niepożądane w organizmie i powodują szereg zmian w prawidłowym funkcjonowaniu. Zwiększają ryzyko zachorowania na raka i są uważane za przyczynę przyspieszonego procesu starzenia. Resweratrol aktywuje sitruiny (grupa białek enzymatycznych), które odpowiadają za regulację metabolizmu energetycznego komórek, a ich poziom jest odwrotnie skorelowany z tempem starzenia się organizmu. Uczestniczy w ochronie komórek przed czynnikami działającymi rakotwórczo. Dodatkowo hamuje rozwój choroby oraz uwrażliwia komórki nowotworowe na działanie powszechnie stosowanych chemioterapeutyków.

POMOC W WALCE Z CUKRZYCĄ

Resweratrol ma zdolność obniżania poziomu cukru we krwi oraz ochrony komórek β trzustki, które ulegają uszkodzeniom pod wpływem utrzymującej się przewlekle hiperglikemii oraz stresu oksydacyjnego. Badania pokazały także, że resweratrol skutecznie podwyższa insulinowrażliwość, dzięki czemu może stanowić środek pomocniczy w leczeniu insulinooporności.

DZIAŁANIE NEUROPTROTEKCYJNE

Resweratrolowi przypisuje się rolę w terapii schorzeń układu nerwowego, jak choroba Alzheimera czy Parkinsona. Ogranicza działanie β-amyloidu, który jest odpowiedzialny za rozwój Alzheimera. Dodatkowo uszczelnia barierę krew-mózg, dzięki czemu blokuje przenikanie szkodliwych substancji do mózgu. Udowodniono także, że składnik ten chroni komórki układu nerwowego przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i zmniejsza stan zapalny, co jest istotne w chorobie Parkinsona.

ŹRÓDŁA RESWERATROLU

Bogatym źródłem resweratrolu jest korzeń rdestowca ostrokończystego, uprawianego głównie w Chinach i Japonii. Związek ten występuje także w większych ilościach w ciemnych odmianach winogron. Najwyższą jego zawartością charakteryzują się owoce winogron odmiany Pinot noir.  Natomiast czerwone wino może zawierać od 0,2 do nawet 14,35 mg/l. Ilość substancji zależy od odmiany grona użytego do produkcji wyrobu.

Inne źródła:

•  Białe wina   do 2,1 mg/l
•  Orzechy arachidowe  0,02 – 1,92
•  Orzechy arachidowe prażone  0,055
•  Orzechy arachidowe gotowane  5,1
•  Masło orzechowe  0,3 – 0,4
•  Pistacje  0,09 – 1,67
•  Sok z żurawiny  0,2 mg/l
•  Sok z czerwonych winogron  0,5 mg/l
•  Sok z białych winogron  0,05 mg/l
•  Borówka czernicy  do 16 ng/g
•  Jagody  do 32 ng/g
•  Czekolada mleczna  0,10 ± 0,05
•  Czekolada gorzka  0,35 ± 0,08
•  Kakao  1,85 ± 0,43

DAWKA RESWERATROLU

Bezpieczna dawka resweratrolu to 0,3 g/kg m.c./dzień przez 4 tygodnie. Jest to bezpieczna ilość, która nie wywołuje żadnych skutków ubocznych.

PODSUMOWUJĄC

Aby uzyskać korzyści zdrowotne z przyjmowania resweratrolu naukowcy wskazują konieczność przyjmowania go w ilości minimum 25 mg dziennie, a najlepiej około 100 mg dziennie. Dlatego też niestety wino nie jest wystarczającym jego źródłem. Aby zapewnić sobie prozdrowotną dawkę resweratrolu (100 mg) należałoby dziennie wypić prawie 8 litrów wina (zakładając, że jest to wino o najwyższej zawartości tego flawonoidu). Natomiast wina, które najczęściej kupujemy w sklepach, zawierają około 2 mg/litr, a więc należałoby dziennie wypijać 50 litrów tego trunku. Stąd też można wysnuć wniosek, że na opisane wyżej zjawisko „francuskiego paradoksu” ma wpływ nie tylko częstsze spożycie czerwonego wina, ale także wiele innych czynników jak choćby np. większe spożycie oliwy z oliwek, ryb i owoców morza, warzyw, owoców czy orzechów.

Dodatkowo warto wiedzieć, że Francja znajduje się w czołówce krajów jeśli chodzi o występowanie marskości wątroby. Badania wykazały, że regularne spożywanie nawet małych ilości alkoholu zwiększa ryzyko chorób wątroby bardziej niż spożywanie go w większych ilościach, ale okazjonalnie.

Dlatego też do prozdrowotnych właściwości czerwonego wina należy podchodzić z dystansem. Owszem spośród wszystkich trunków alkoholowych jest ono jednym z „najzdrowszych” i można go popijać, ale należy przy tym zachować umiar.

Natomiast jeśli zależy nam na prozdrowotnym działaniu resweratrolu warto rozważyć suplementację odpowiednimi preparatami.

Bibliografia:

Kopeć A. i in.: Prozdrowotne właściwości resweratrolu, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 2011

Stępień M. i in.: Wpływ resweratrolu na cukrzycę i choroby sercowo-naczyniowe, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2012

Olas B.: Resweratrol jako dobroczyńca w profilaktyce chorób układu krążenia, KOSMOS Problemy Nauk Biologicznych 2006

https://www.naturoterapiawpraktyce.pl/artykul/antyoksydacyjne-dzialanie-resweratrolu 

https://www.aptekagemini.pl/poradnik/zdrowie/co-to-jest-resweratrol/