O flawonoidach mówi się bardzo często. Znajdują się w ziołach, warzywach, owocach, suplementach diety, kosmetykach… Dają o sobie znać z każdej strony i zapewniają o swoim korzystnym oddziaływaniu na nasz organizm. Ale czy wiemy co to właściwie za związki? I czy naprawdę są nam aż tak potrzebne?
Produkty pochodzenia roślinnego oprócz składników powszechnie znanych jak: węglowodany, białka, tłuszcze, witaminy, składniki mineralne czy błonnik, zawierają szereg substancji niezbędnych dla naszego organizmu i wspierających jego funkcjonowanie. Są to związki polifenolowe. Dzielą się one na dwie grupy: kwasy fenolowe oraz flawonoidy.
Flawonoidy, bo o nich dziś mowa, można z kolei podzielić na poszczególne grupy ze względu na ich budowę strukturalną:
- flawanony (naryngenina, naryngina, hesperetyna, hesperedyna);
- flawanole (epikatechina, epigallokatechina, katechina);
- flawony (apigenina, diosmetyna, luteolina);
- izoflawony (daidzeina, genisteina);
- flawonole (kwercetyna, kemferol, mirecytyna, fisteina, morina);
- antocyjany (cyjanidyna, pelargonidyna, malwidin)
Oprócz powyższych do flawonoidów zalicza się także biflawonoidy (np. ginkgetyna), flawonolignany (np. sylibina), prenyloflawonoidy, glikozydoestry flawonoidowe, chalkony oraz proantocyjany.
Substancje te odpowiadają za barwę liści, owoców, kwiatów i nasion oraz chronią rośliny przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego, grzybów i owadów, są także regulatorami wzrostu oraz pełnią funkcję hormonów roślinnych i inhibitorów reakcji enzymatycznych.
Obecnie poznano ponad 9000 związków flawonoidowych występujących w produktach roślinnych, a ich liczba wciąż rośnie. Z pożywieniem do organizmu dostarczamy ich w ilości średnio od kilkuset miligramów do nawet 2 gramów. Im więcej produktów roślinnych w codziennej diecie, tym więcej tych cennych substancji. W Polsce najczęstszym źródłem flawonoidów są: herbata, jabłka i cebula.
ŹRÓDŁA OBFITE WE FLAWONOIDY:
- warzywa – głównie cebula, pomidory, papryka, brokuły,
- owoce - cytrusy, jabłka, jagody, czarne porzeczki, winogrona,
- niektóre zboża,
- nasiona roślin strączkowych,
- przyprawy,
- herbata – szczególnie zielona,
- kawa,
- kakao, gorzka czekolada (o zawartości kakao >70%),
- czerwone wino,
- zioła i wyciągi ziołowe,
- suplementy diety.
Warto pamiętać, że zawsze najlepszym źródłem flawonoidów będą naturalne produkty, natomiast suplementy diety mogą być jedynie uzupełnieniem.
JAK DZIAŁAJĄ FLAWONOIDY?
- Są jednymi z najskuteczniejszych antyoksydantów - wychwytują i wymiatają wolne rodniki tlenowe i ich reaktywne formy oraz ograniczają ich wytwarzanie w komórkach.
- Mają właściwości przeciwzapalne i przeciwalergiczne – zmniejszają stres oksydacyjny towarzyszący stanom zapalnym oraz hamują reakcje alergiczne.
- Oczyszczają organizm z metali ciężkich.
- Działają estrogennie, dzięki czemu opóźniają menopauzę i łagodzą jej objawy.
- Dieta bogata w produkty roślinne, a tym samym we flawonoidy jest istotnym elementem profilaktyki chorób cywilizacyjnych.
- Zapobiegają chorobom układu sercowo-naczyniowego oraz zmniejszają ryzyko umieralności z ich powodu – przyczyniają się do poprawy profilu lipidowego krwi, normalizacji ciśnienia krwi oraz prawidłowego rytmu serca.
- Wiele badań naukowych potwierdziło ich aktywność przeciwnowotworową, dzięki czemu przypuszcza się, że mogą być skuteczne nie tylko w profilaktyce, ale również w leczeniu niektórych nowotworów.
- Ze względu na swoją różnorodność wspierają funkcjonowanie całego organizmu
CZY FLAWONOIDY SĄ SZKODLIWE?
Niestety, jak ze wszystkim, zarówno niedobór jak i nadmiar związków flawonoidowych może być niekorzystny. W przypadku nadmiaru mogą mieć odwrotne działanie – prooksydacyjne – i przyczyniać do utleniania innych cząsteczek, a w konsekwencji nawet chorób, co potwierdzają badania.
Nie ma potrzeby, aby ograniczać spożycie produktów pochodzenia roślinnego, wręcz przeciwnie, ponieważ dieta bogata we flawonoidy będzie oddziaływać jedynie na korzyść. Natomiast warto uważać na nadmierną suplementację preparatów zawierających te substancje.
Leave a Reply Cancel Reply