Komosa ryżowa uprawiana jest w Ameryce Południowej od ponad 5 tysięcy lat. Ceniona była szczególnie przez Inków i Azteków, którzy uznawali ją jako roślinę dającą życie. To właśnie oni nazywali ją chisaya mama, czyli matka zbóż. W Polsce znana jest jej kuzynka - komosa biała, zwana lebiodą. Popularna była na Podhalu i Lubelszczyźnie. Z racji, iż jadano ją głównie na wsiach, w XIX wieku stała się synonimem biedy. Komosa biała była rozpowszechniona również w wielu innych rejonach świata. Najczęściej spożywano jej ziarna w postaci gotowanej lub przerabiano na mąkę i wykorzystywano do wypieku pieczywa. W Ameryce Południowej wytwarzano z niej nawet napój alkoholowy podobny do piwa.

Obecnie komosa ryżowa uprawiana jest przede wszystkim w Peru i Boliwii. Wykorzystuje się ją do produkcji mąki, a z niej pieczywo, makarony, musli, polentę. Kiełki oraz liście również nadają się do spożycia i mogą być ciekawym dodatkiem do sałatek. 

ŹRÓDŁO PEŁNOWARTOŚCIOWEGO BIAŁKA

Komosa ryżowa na tle innych kasz wyróżnia się przede wszystkim wysoką zawartością pełnowartościowego białka. Proteiny stanowią 12-22% suchej masy komosy. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na skład aminokwasowy, ponieważ ziarna komosy jako jedyne spośród produktów roślinnych zawierają pełen zestaw aminokwasów egzogennych wraz z lizyną i aminokwasami siarkowymi. Dzięki temu są świetnym źródłem białka dla osób będących na diecie wegańskiej i wegetariańskiej.

INNE CENNE SKŁADNIKI ODŻYWCZE

Quinoa cechuje się również obecnością nienasyconych tłuszczy, a w szczególności kwasów: linolenowego, oleinowego oraz linolowego. Zawiera także dwa razy więcej błonnika w porównaniu z innymi zbożami, dzięki czemu jest niskokaloryczna. Poza tym komosa dostarcza do organizmu niezbędnych witamin i składników mineralnych jak: wapń, witamina E, C, witaminy z grupy B, kwas foliowy, miedź, fosfor i mangan. Ziarna komosy to też źródło kwasów fenolowych, flawonoidów (kwercetyna, kampferol) i saponin o działaniu przeciwutleniającym i zapobiegającym wielu chorobom. Saponiny (aglikon, glikon) mają za zadanie chronić roślinę i działać odstraszająco. Natomiast wprowadzone do organizmu działają antybakteryjnie, cytotoksycznie, przeciwzapalnie, hemolitycznie. Dodatkowo badania wykazały, że wyciągi z komosy mogą mieć potencjalne działanie przeciwnowotworowe. 

KTO POWINIEN SPOŻYWAĆ KOMOSĘ?

Polecana jest przede wszystkim weganom i wegetarianom ze względu na obecność niezbędnych aminokwasów. Nie zawiera glutenu, a więc sprawdzi się jako mąka do wypieku ciast i pieczywa dla osób chorych na celiakię lub nietolerujących glutenu. A ze względu na niski indeks glikemiczny może być spożywana przez osoby chore na cukrzycę. Komosa wspiera również układ krążenia, regulując poziom cholesterolu. Jest także idealnym urozmaiceniem diety dla dzieci, kobiet w ciąży oraz dla osób odchudzających się. 

PRZYGOTOWANIE I ZASTOSOWANIE W KUCHNI

Przed gotowaniem komosę należy wypłukać i moczyć w wodzie, aby pozbyć się gorzkiego posmaku. Następnie gotuje się ją około 10-15 minut.

Ziarna komosy można wykorzystać jako dodatek skrobiowy do dań mięsnych i warzywnych, a także zup. Mają neutralny smak, a więc nadają się także do potraw na słodko, deserów, puddingów, z dodatkiem owoców i jogurtu/mleka. Są smaczne również na zimno - w sałatkach czy lunchboxach.

Wyróżnia się kilka odmian komosy: białą, brązową, czarną i czerwoną. Biała jest najbardziej delikatna ze wszystkich. Natomiast pozostałe wyróżniają się bardziej wyrazistym, lekko orzechowym smakiem oraz chrupkością po ugotowaniu.

BIBLIOGRAFIA:

Sułkowski M. i wsp.: KOMOSA RYŻOWA — SŁABO ZNANE PSEUDOZBOŻE O KOSMICZNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH, Kosmos Problemy Nauk Biologicznych 2011, 60, 475–481